Gerilim baş ağrısı: Belirtileri

Kısa bir bakış

Belirtileri: Başta iki taraflı, baskılayıcı ve sıkıştırıcı ağrı, ağrı fiziksel aktiviteyle kötüleşmez, bazen ışığa ve sese karşı hafif hassasiyet.
Tedavi: Kısa süreliğine reçeteli ağrı kesiciler, çocuklarda ayrıca Flupirtin, seyreltilmiş nane yağını şakaklara ve boyna sürün, hafif semptomlar için ev ilaçları (örneğin söğüt çayı preparatları)
Önleme: Jogging veya omuz ve boyun kaslarının çalıştırılması, gevşeme yöntemleri, biofeedback gibi dayanıklılık antrenmanları, kronik baş ağrıları için, örneğin antidepresan amitriptilin, muhtemelen epilepsi ilacı topiramat veya kas gevşetici ilaç tizanidin, stres yönetimi terapisiyle birleştirilir.
Teşhis: Hekim tarafından öykü alınması, özel tanı kriterlerinin kontrol edilmesi (süre, semptomlar, diğer hastalıkların dışlanması), nörolojik muayene, kan basıncı ölçümü, muhtemelen kan veya beyin omurilik sıvısı analizi, daha nadiren görüntüleme işlemleri, beyin dalgalarının (EEG) kaydedilmesi. ).
Seyir ve prognoz: Temel olarak iyi bir prognozdur, çünkü hastalık sıklıkla kendiliğinden kaybolur, hastaların az bir kısmında kronik hale gelir, ancak kronik formda bile tedavi mümkündür, kadınlarda hamilelik sırasında semptomlar sıklıkla azalır.

Gerilim baş ağrıları nelerdir?

Hastalar gerilim baş ağrısını donuk, baskıcı bir ağrı (“mengene hissi”) veya kafada gerginlik hissi olarak tanımlarlar. Dünya çapında yetişkinlerin yüzde 40'ından fazlası yılda en az bir kez gerilim baş ağrısı yaşamaktadır. Genellikle ilk olarak 20 ila 40 yaşları arasında ortaya çıkar.

Bilateral gerilim baş ağrısı, tek taraflı gerilim baş ağrısından veya tek taraflı migrenden ayırt edilmelidir.

Epizodik mi yoksa kronik gerilim baş ağrısı mı?

Uluslararası Baş Ağrısı Derneği (IHS), epizodik (ara sıra) ve kronik gerilim baş ağrısını birbirinden ayırır.

Epizodik gerilim baş ağrısı, gerilim baş ağrısının üç ay içinde ayda en az bir, en fazla 14 gün ortaya çıkması olarak tanımlanır.

Kronik gerilim baş ağrısının ağrısı

üç aylık bir süre boyunca ayda 15 gün veya daha fazla meydana gelirse veya
yılda 180 günden fazla ve
saatlerce sürer veya durmazlar.

Özellikle epizodik gerilim baş ağrısından kronik gerilim baş ağrısına olmak üzere iki form arasında geçişler mümkündür. Kronik semptomları olan hastaların yaklaşık yüzde 80'i daha önce epizodik gerilim baş ağrısından yakınıyordu. Kronik gerilim baş ağrısı özellikle 20-24 yaşları arasında ve 64 yaş sonrasında yaygındır. Kadınlar ve erkekler yaklaşık olarak eşit sıklıkta etkilenir.

Gerilim baş ağrısı: belirtiler

Günlük görevler daha zor olabilir ancak genellikle gerçekleştirilebilir. Migrenden farklı olarak bulantı, kusma ve görme bozuklukları gerilim tipi baş ağrılarının tipik belirtileri değildir. Ancak hastalar bazen ışığa ve gürültüye karşı daha duyarlıdır. Çoğunlukla gerilim baş ağrıları gergin boyun veya omuz kaslarını içerir.

Gerilim baş ağrısı ve migren arasındaki fark

Gerilim baş ağrısı	Migren
Yerelleştirme	Bilateral, sanki bir mengeneye kenetlenmiş gibi kafanın tamamını etkiliyor	Çoğunlukla tek taraflı, sıklıkla alında, şakaklarda veya gözlerin arkasında
Ağrı özellikleri	Kör delme, presleme	Titreşen, çekiçleyen
Baş ağrısı sırasındaki olaylar	Yok, muhtemelen ışığa ve sese karşı orta düzeyde hassasiyet	Aura: görme bozuklukları, konuşma bozuklukları, bulantı ve kusma
Ağrının fiziksel aktivite ile şiddetlenmesi	Yok hayır	Evet

Gerilim tipi baş ağrıları için ne yapmalı?

Gerilim tipi baş ağrılarına karşı yardımcı olan bir diğer çare ise ASA, parasetamol ve kafeinin bileşik kombinasyonudur. Bu kombinasyonun, tek tek maddelerden ve kafeinsiz parasetamol ve ASA kombinasyonundan daha etkili olduğu yapılan çalışmalarda gösterilmiştir.

Bununla birlikte, ilaçlar bazen kan sulandırıcı etki veya mide rahatsızlığı gibi istenmeyen yan etkilere sahip olabilir ve bazen de çok sık kullanıldığında baş ağrısına (ağrı kesici kaynaklı baş ağrısı) neden olabilir.

Bu nedenle mümkün olduğu kadar seyrek ve hala etkili olan en düşük dozda alınması tavsiye edilir. Bu, art arda üç günden fazla ve ayda on günden fazla olmamak üzere alınması anlamına gelir. Çocuklarda analjezik flupirtin gerilim baş ağrısına karşı da etkilidir.

Bu nedenle mümkün olduğu kadar seyrek ve hala etkili olan en düşük dozda alınması tavsiye edilir. Bu, art arda üç günden fazla ve ayda on günden fazla olmamak üzere alınması anlamına gelir. Çocuklarda analjezik flupirtin gerilim baş ağrısına karşı da etkilidir.

İlaç dışı önlemlerle önleme

Gevşeme teknikleri ve stres yönetimi eğitiminin olumlu etkisi vardır. Çoğu durumda, bu değişiklikler hafif ila orta dereceli gerilim baş ağrılarını iyileştirir, ancak uzun vadeli bir tedavi beklenmez. Akupunktur tedavisinin hastalara yardımcı olup olmadığı tartışmalıdır.

Yukarıda belirtilen seçeneklere ek olarak biofeedback olarak adlandırılan yöntemin de gerilim tipi baş ağrılarını azalttığı söylenmektedir. Bu süreçte kişi kendi bedensel fonksiyonlarını bilinçli olarak etkilemeyi öğrenir. Bu nedenle, gerilim tipi baş ağrıları sırasında kas gerginliği yaşayan kişiler için özellikle uygundur çünkü bu durumu kendileri gidermeyi öğrenirler. Prosedürün bazı çalışmalarda çok etkili olduğu gösterilmiştir. Bu nedenle bazı sağlık sigortası şirketleri bu tedavinin masraflarını karşılamaktadır.

Bir noktada bunu ölçüm cihazından doğrudan geri bildirim almadan bile yapmayı başarıyorlar. Bu şekilde gerilim tipi baş ağrısı olan kişiler semptomları ve uzun vadede ağrı ataklarının sıklığını azaltmayı öğrenirler.

İlaçla önleme

Özellikle kronik seyirli gerilim tipi baş ağrısı durumunda, düzenli olarak alınan ilaçlar bazen klinik tabloyu iyileştirebilir. Ağrıya karşı da etkili olan antidepresan amitriptilin en sık kullanılanıdır. Alternatif olarak doksepin, imipramin veya klomipramin gibi başka aktif bileşenler de vardır. Bu preparatlarda bazen istenmeyen yan etkiler ortaya çıkabileceğinden dozaj yavaş yavaş artırılır. Etkinliği en erken dört ila sekiz hafta sonra ortaya çıkar.

Bir çalışmaya göre gerilim tipi baş ağrısı olan hastaların yaklaşık yarısı bu ilaç tedavisinden fayda görmektedir. Ancak uzmanlar arasında etkinliği tartışmalıdır.

Gerilim baş ağrısı: Nedenleri

Gerilim baş ağrısı en sık görülen baş ağrısı türü olmasına rağmen kesin nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır. Geçmişte doktorlar baş ağrısının boyun, boğaz ve omuz kaslarındaki gerginlikten kaynaklandığını varsayıyordu. Gerilim baş ağrısının veya hatta bazen “gerilim baş ağrısının” adı buradan gelir. Her ne kadar bu gerilimler muhtemelen baş ağrısının gelişiminde etkili olsa da, kesin mekanizmalar hala belirsizdir.

Bazı araştırmacılar, gerilim tipi baş ağrısı çeken kişilerde baş, boyun ve omuz kaslarındaki belirli tetik noktaların ağrıya karşı özellikle duyarlı olduğunu varsaymaktadır. Diğer bilim insanları, gerilim tipi baş ağrılarında kan ve sinir sıvılarının değiştiğini veya damarlardaki kan drenaj bozukluklarının bu duruma neden olabileceğini öne sürüyor.

Gerilim baş ağrısının gelişmesine yol açan kesin süreçler hala belirsiz olsa da bilinen bazı risk faktörleri vardır: stres, ateşli enfeksiyonlar ve kas fonksiyon bozuklukları yaygın tetikleyicilerdir. Genetik faktörler epizodik gerilim baş ağrısında pek önemli görünmemektedir ancak kronik gerilim baş ağrısında rol oynamaktadır. Bir aile üyesinin kronik formdan muzdarip olması durumunda, aynı zamanda bundan muzdarip olma riski yaklaşık üç kat daha fazladır.

Ayrıca kadınlar, ayrılık sonrası kişiler, aşırı kilolu kişiler, şeker hastaları ve eklem aşınması (osteoartrit) olan hastalarda gerilim baş ağrısı gelişme riski daha yüksektir.

Kronik gerilim tipi baş ağrısının dikkat çekici özelliği psikolojik yakınmalarla ilişkisidir: Panik bozukluğu, anksiyete bozukluğu, depresif belirtileri ya da uyku bozukluğu olan hastalarda daha sık görülür.

Gerilim baş ağrısı: muayeneler ve tanı

Baş ağrısı ne kadar şiddetli (hafif, katlanılabilir, zorlukla tolere edilebilir)?
Baş ağrısını tam olarak nerede hissediyorsunuz (tek taraflı, iki taraflı, şakaklar, ense vb.)?
Baş ağrısı nasıl hissettiriyor (donuk, delici, baskılayıcı veya nabız gibi atıyor, vuruyor)?
Baş ağrısından önce veya baş ağrısı sırasında görme bozuklukları, konuşma bozuklukları, fotofobi, bulantı ve kusma gibi başka rahatsızlıklar ortaya çıkıyor mu?
Semptomlar fiziksel eforla kötüleşiyor mu?
Baş ağrıları belirli bir durumdan sonra mı ortaya çıkıyor, yoksa baş ağrılarının tetikleyicilerini kendiniz mi belirlediniz?

Gerilim baş ağrısı dışındaki formlar da hastalıklardan veya ilaçlardan kaynaklandığından, doktor bu diğer nedenleri ekarte etmeye çalışacaktır. Bunu yapmak için size aşağıdaki gibi sorular soracaktır:

Herhangi bir ilaç kullanıyor musun? Öyleyse hangileri?
Ne kadar uyuyorsun? Herhangi bir uyku sorununuz var mı?
Son zamanlarda başınızı yaraladınız mı veya çarptınız mı?
Nöbet geçiriyor musunuz?
Son zamanlarda ışığa karşı çok hassaslaştınız mı veya görme sorunları mı yaşıyorsunuz?

Gerilim baş ağrısı için tanı kriterleri

Uluslararası Baş Ağrısı Derneği (IHS) tanımına göre, aşağıdaki kriterleri karşılayan en az on baş ağrısı meydana geldiğinde gerilim baş ağrısı tanısı konur:

30 dakika ile yedi gün arasındaki süre
Bulantı yok, kusma yok
Işığa veya gürültüye karşı çok az veya hiç hassasiyet yok
Aşağıdaki özelliklerden en az ikisinin bulunması: Her iki tarafta ortaya çıkan, baskılayıcı/daraltıcı/nabız atmayan ağrı, hafif ila orta şiddette ağrı, rutin fiziksel aktivitelerle şiddetlenmeyen ağrı
Başka bir tıbbi duruma bağlanamaz

IHS'ye göre baş dönmesi, gerilim tipi baş ağrısının tipik özelliklerinden biri değildir.

Hekim nörolojik muayenenin yanı sıra baş, boyun ve omuz kaslarını elleriyle palpe eder. Vücudun bu kısımlarındaki kaslar belirgin bir şekilde gerginse, bu durum gerilim tipi baş ağrısının bir göstergesi olabilir. Ayrıca, yüksek tansiyon da baş ağrısının olası bir nedeni olduğundan, doktor kan basıncını ölçer. Gerekirse, genel anormallikleri (örneğin artan iltihaplanma düzeylerini) tespit etmek için bir kan örneği yararlı olabilir.

Eğer doktor şikayetlerin arkasında gerilim baş ağrısının mı yoksa ikincil bir baş ağrısının mı olduğundan emin değilse ileri tetkikler gerekir. Bunlar, her şeyden önce beynin görüntülendiği prosedürleri içerir. Ayrıca bazen beyin dalgalarının (EEG) kaydedilmesi ve beyin omurilik sıvısının (BOS) analiz edilmesi gibi özel incelemeler de gerekli olabilir.

Görüntüleme prosedürleri: CT ve MRI

Elektroensefalogram (EEG)

Gerilim baş ağrısını teşhis edilmemiş bir nöbet bozukluğundan, beyin tümöründen veya beyindeki diğer yapısal değişikliklerden ayırmak için bir elektroensefalogram (EEG) yapılır. Bu amaçla kafa derisine kablolarla özel bir ölçüm cihazına bağlanan küçük metal elektrotlar takılır. Doktor bunu dinlenme sırasında, uyku sırasında veya ışık uyaranlarına maruz kaldığında beyin dalgalarını ölçmek için kullanır. Bu prosedür ne acı verici ne de zararlıdır ve bu nedenle özellikle çocukları muayene ederken popülerdir.

Sinir sıvısı muayenesi (beyin omurilik sıvısı delinmesi)

Değişen beyin omurilik sıvısı basıncını (BOS basıncı) veya menenjiti dışlamak için bazen sinir sıvısının delinmesi gerekebilir. Gerilim tipi baş ağrısı olan hasta genellikle bunun için sakinleştirici veya hafif bir uyku ilacı alır. Çocuklar genellikle genel anestezi alırlar.

Doktor daha sonra içi boş bir iğneyi omurilik kanalındaki beyin omurilik sıvısı rezervuarına ilerletir, beyin omurilik sıvısı basıncını belirler ve laboratuvar incelemesi için beyin omurilik sıvısını çıkarır. Omurilik zaten delinme yerinin üzerinde bitiyor, bu nedenle bu muayene sırasında yaralanmamış. Çoğu kişi muayeneyi tatsız ama tolere edilebilir buluyor, özellikle de BOS delinmesi genellikle sadece birkaç dakika sürdüğü için.

Gerilim baş ağrısı: gidişat ve prognoz

Genel olarak gerilim baş ağrısının prognozu iyidir. Çoğu zaman kendiliğinden kaybolur.