Prick testi nedir?
Prick testi alerji tanısında sıklıkla kullanılan bir deri testidir. Bir kişinin belirli maddelere (örneğin polen) alerjisi olup olmadığını öğrenmek için kullanılabilir. Prick testi doğrudan ilgili kişinin derisi üzerinde yapıldığı için in vivo (= “canlı cisim üzerinde”) testlere aittir. Bunun tersine, kan örneği kullanılarak yapılan laboratuvar testine in vitro test (= “bardak içinde”) denir.
Bir prick testi ne zaman yapılır?
Doktorlar aşağıdaki maddelere karşı alerjiden şüphelendiklerinde prick testini kullanırlar:
- Polen (örneğin huş ağacı, kızılağaç, fındık ve otlardan)
- ev tozu akarları
- Kalıplar
- Hayvan saçı
- Gıda (süt, yumurta ve balık proteininin yanı sıra baklagiller ve meyveler)
- Böcek zehirleri
Tip I alerji olarak adlandırılan alerjiler prick testi ile tespit edilebilir. Bu tip alerjide, etkilenenler alerji tetikleyicisine (alerjene) saniyeler ila dakikalar içinde tepki verir. Nadir durumlarda gecikmiş reaksiyonlar da mümkündür. Bu konuda daha fazla bilgiyi alerjilere ilişkin genel bakış sayfamızdan okuyabilirsiniz.
Prick testinde ne yapılır?
Prick testi için doktor, standartlaştırılmış, endüstriyel olarak üretilmiş alerjen solüsyonlarını hastanın ön kolunun iç kısmına damlatır. Daha sonra özel bir neşter veya iğne kullanarak damla yoluyla deriyi yüzeysel olarak deler (sadece hafifçe – kanamamalıdır).
Her delme testi için sulu bir çözelti ve histaminli bir çözelti de uygulanır. Birincisi bir reaksiyonu tetiklememeli, ikincisi olmalıdır.
Yaklaşık 15 ila 20 dakika sonra doktor test edilen cilt bölgelerini inceler. Hasta bir maddeye alerjik reaksiyon gösterirse ilgili bölgedeki cilt kırmızılaşır, kaşınır ve kabarcıklar oluşur.
Etkilenen bireyler testten hemen sonra (alerjenin verilmesinden sonra en az 30 dakika) izlenmeye devam edilir. Bu, kişinin alerjene karşı ciddi bir reaksiyon göstermesi durumunda sağlık personelinin derhal müdahale etmesine olanak tanır.
Prick testinin riskleri nelerdir?
Alerjenin küçük miktarları bile nadir durumlarda nefes darlığı, baş dönmesi, kusma ve kan basıncında düşüş gibi semptomlara neden olabilir. Aşırı durumlarda, kalp ve dolaşım durmasıyla birlikte alerjik şok (anafilaktik şok) meydana gelebilir. Eğer hasta geçmişte bir alerjene karşı yaşamı tehdit eden bir reaksiyon göstermişse bu durum da prick testiyle test edilmemelidir.
Etkilenen bireylerin başka ciddi alerjileri olduğu biliniyorsa, genellikle iğneleme testinden sonra birkaç saat boyunca izlenirler. Bazen alerjik reaksiyon gecikmeli olarak ortaya çıkar ve böylece acil bir durumda hızlı müdahale yapılabilir.
Prick testi ne zaman yapılmamalıdır?
Prick testinden sonra nelere dikkat etmeliyim?
İğneleme testinden sonra, test edilen cilt bölgelerini önümüzdeki birkaç saat boyunca gözlemlemeye devam etmelisiniz. Bazı durumlarda reaksiyon gecikir. Belirli koşullar altında, birkaç saat sonra başka semptomlar da gelişebilir (iki noktalı seyir). Bu gibi gecikmiş reaksiyonlar konusunda doktorunuzu bilgilendiriniz.
İğneleme testi sonrasında aniden baş dönmesi, nefes darlığı veya karın krampları gibi belirtiler yaşarsanız hemen 911'i arayın.
Genel olarak, prick testi alerji tanısı için hızlı, basit ve nispeten güvenli bir yöntemdir ve standart yöntem haline gelmiştir.
Ancak test sonuçları yalnızca hastanın kendisi tarafından gözlemlenen reaksiyonların ayrıntılı bir şekilde tartışılmasıyla (anamnez) birlikte kullanılabilir. Prick testindeki pozitif reaksiyonlar mutlaka söz konusu maddeye karşı alerji ile eşanlamlı değildir.
