Kısa bir bakış
- Demansın başlıca formları: Alzheimer hastalığı (tüm demansların %45-70'i), Vasküler demans (%15-25), Lewy cisimcikli demans (%3-10), Frontotemporal demans (%3-18), Karışık formlar (5- %20).
- Belirtileri: Demansın tüm türlerinde zihinsel kapasitede uzun süreli bir kayıp vardır. Diğer semptomlar ve kesin gidişat demansın şekline göre değişir.
- Etkilenenler: Esas olarak 65 yaş üstü kişiler. İstisna: 50 yaş civarında başlayan frontotemporal demans. Demans hastalarının çoğu kadındır çünkü ortalama olarak erkeklerden daha uzun yaşarlar.
- Nedenleri: Birincil demanslar (Alzheimer gibi), beyindeki sinir hücrelerinin yavaş yavaş öldüğü bağımsız hastalıklardır; bunun kesin nedeni bilinmemektedir. İkincil demanslar diğer hastalıkların (alkol bağımlılığı, metabolik bozukluklar, iltihaplanma gibi) veya ilaçların sonucu olabilir.
- Tedavi: ilaç tedavisi, ilaç dışı önlemler (mesleki terapi, davranış terapisi, müzik terapisi vb.).
Demans nedir?
Demans terimi belirli bir hastalığı değil, çok çeşitli nedenlere sahip olabilen belirli semptomların (=sendrom) birlikte ortaya çıkması anlamına gelir. Toplamda bu terim hastalığın 50'den fazla formunu kapsar (Alzheimer hastalığı ve vasküler demans gibi).
Tüm demans türlerinde ortak olan, hafıza, düşünme ve/veya diğer beyin fonksiyonlarının kalıcı veya ilerleyici şekilde bozulmasıdır. Çoğunlukla başka belirtiler de (kişilerarası davranışlarda olduğu gibi) mevcuttur.
Birincil ve ikincil demans
“Birincil demans” terimi, bağımsız klinik tablolar olan tüm demans türlerini kapsar. Giderek daha fazla sinir hücresinin öldüğü beyinden kaynaklanırlar.
En yaygın birincil demans (ve genellikle en yaygın demans) Alzheimer hastalığıdır. Vasküler demans ikinci sırada yer almaktadır. Demansın diğer birincil formları arasında frontotemporal ve Lewy cisimcikli demans bulunur.
Ayrıca demansa yol açan hastalık süreçlerinin de karışık formları, özellikle de Alzheimer hastalığı ve vasküler demansın karışık formları vardır.
Psödodemans "gerçek" bir demans değildir ve bu nedenle demansın birincil veya ikincil formlarına ait değildir. Bu genellikle majör depresyonun bir belirtisidir.
Kortikal ve subkortikal demans
Hastalık modellerinin başka bir sınıflandırması, değişikliklerin beyinde meydana geldiği yere dayanmaktadır: Kortikal demans, serebral korteksteki (Latince: cortex cerebri) değişikliklerle ilişkilidir. Örneğin Alzheimer hastalığında ve frontotemporal demansta durum böyledir.
Subkortikal demans ise korteksin altında veya beynin daha derin katmanlarında değişiklikler olan demansı ifade eder. Buna örneğin vasküler demansın bir türü olan subkortikal arteriyosklerotik ensefalopati (SAE) dahildir.
Demans sendromu
Demans Sendromu terimi sıklıkla “demans” ile eş tutulur. Genel bir entelektüel gerileme, örneğin hafıza ve yönelim bozuklukları ve ayrıca konuşma bozuklukları anlamına geldiği anlaşılmaktadır. Zamanla hastanın kişiliği de sıklıkla değişir.
Psödodemans demans sendromundan ayırt edilmelidir. Bu terim, düşünce ve dürtülerin engellenmesiyle taklit edilen geçici beyin performansı bozukluklarını kapsar. Çoğu zaman, psödodemans şiddetli depresyon bağlamında gelişir. Depresyon uygun şekilde tedavi edilirse psödodemans belirtileri genellikle azalır.
Demans ve psödodemans hakkında daha fazla bilgi edinmek için Demans Sendromu makalesine bakın.
Senil demans ve senil demans
Demans sendromu
Demans Sendromu terimi sıklıkla “demans” ile eş tutulur. Genel bir entelektüel gerileme, örneğin hafıza ve yönelim bozuklukları ve ayrıca konuşma bozuklukları anlamına geldiği anlaşılmaktadır. Zamanla hastanın kişiliği de sıklıkla değişir.
Psödodemans demans sendromundan ayırt edilmelidir. Bu terim, düşünce ve dürtülerin engellenmesiyle taklit edilen geçici beyin performansı bozukluklarını kapsar. Çoğu zaman, psödodemans şiddetli depresyon bağlamında gelişir. Depresyon uygun şekilde tedavi edilirse psödodemans belirtileri genellikle azalır.
Demans ve psödodemans hakkında daha fazla bilgi edinmek için Demans Sendromu makalesine bakın.
Senil demans ve senil demans
Alzheimer hastalığı makalesinde demansın bu en yaygın formunun semptomları, nedenleri, tanı ve tedavisi hakkında daha fazla bilgi edinin.
Vasküler demans
Vasküler demans beyindeki dolaşım bozukluklarının bir sonucudur. Genellikle Alzheimer hastalığına benzer demans belirtileri gösterir. Ancak vasküler demanstaki kesin klinik tablo, hastanın beyninin neresinde dolaşım bozukluklarının meydana geldiğine ve bunların ne kadar belirgin olduğuna bağlıdır.
Olası semptomlar arasında dikkatli dinleme, tutarlı konuşma ve yönelim sorunları yer alır. Bu demans belirtileri Alzheimer hastalığında da mevcuttur, ancak vasküler demansta sıklıkla daha erken ve daha şiddetli ortaya çıkarlar. Ayrıca Vasküler Demansta hafıza daha uzun süre korunabilir.
Vasküler Demansın diğer olası belirtileri arasında yürüme bozuklukları, yavaşlama, mesane boşaltma bozuklukları, konsantrasyon sorunları, karakter değişiklikleri ve depresyon gibi psikiyatrik belirtiler yer alır.
Lewy Vücut Demansı
Lewy cisimcikli demans, Alzheimer hastalığına benzer demans belirtileriyle de kendini gösterir. Ancak birçok hasta hastalığın erken evrelerinde halüsinasyonlar (duyusal illüzyonlar) gösterir. Buna karşılık hafıza genellikle Alzheimer hastalığına göre daha uzun süre korunur.
Ayrıca Lewy cisimcikli demansı olan birçok kişi Parkinson hastalığının belirtilerini göstermektedir. Bunlar arasında sert hareketler, istemsiz titreme ve dengesiz duruş yer alır. Bu nedenle etkilenenler sıklıkla sallanır ve düşer.
Bu demans türünün bir başka özelliği de hastaların fiziksel ve zihinsel durumlarının bazen büyük ölçüde dalgalanmasıdır. Bazen etkilenenler girişimci ve tamamen uyanık oluyorlar, sonra yine kafası karışık, kafası karışmış ve içe dönük oluyorlar.
Lewy cisimcikli demans makalesinde bu demans formunun semptomları, nedenleri, tanı ve tedavisi hakkında daha fazla bilgi edinin.
Frontotemporal demans
Birçok hastanın göze çarpan ve antisosyal davranışları nedeniyle, genellikle demans yerine zihinsel bir bozukluktan şüpheleniliyor. Sadece Pick hastalığının ileri evresinde hafıza sorunları gibi tipik demans belirtileri ortaya çıkar. Ayrıca hastaların konuşması da kötüleşir.
Frontotemporal demans makalesinde demansın bu daha nadir formunun semptomları, nedenleri, tanı ve tedavisi hakkında daha fazla bilgi edinin.
Fark: Alzheimer hastalığı ve başka türden demans
“Alzheimer ve demans arasındaki fark nedir?” Bu, bazı hastaların ve yakınlarının, iki farklı klinik tabloyla karşı karşıya olduklarını varsayarak kendilerine sordukları bir sorudur. Ancak gerçekte Alzheimer, yukarıda da belirtildiği gibi, demansın yalnızca bir şeklidir ve açık ara en yaygın olanıdır. Bu nedenle doğru soru, Alzheimer ile vasküler demans gibi diğer demans türleri arasındaki farkın ne olduğu olmalıdır.
Teorik olarak bu kadar, ancak pratik genellikle biraz farklı görünüyor. Her demans hastadan hastaya farklı şekilde ilerleyebilir, bu da hastalığın çeşitli formlarını ayırt etmeyi zorlaştırır. Ayrıca Alzheimer ve vasküler demans gibi karışık formları da vardır. Etkilenenler her iki demans formunun da özelliklerini gösterir, bu nedenle tanı koymak genellikle zordur.
Önemli demans türleri arasındaki benzerlikler ve farklılıklar hakkında daha fazla bilgiyi Alzheimer ile demans arasındaki fark nedir? başlıklı makaleden okuyabilirsiniz.
Demans: Nedenleri ve risk faktörleri
Çoğu demans vakasında birincil bir hastalıktır (birincil demans), yani beyinden kaynaklanan bağımsız bir hastalıktır: Etkilenenlerde sinir hücreleri yavaş yavaş ölür ve sinir hücreleri arasındaki bağlantılar kaybolur. Doktorlar buna nörodejeneratif değişiklikler diyor. Kesin neden, birincil demansın şekline bağlı olarak değişir ve çoğu zaman tam olarak anlaşılamaz.
Alzheimer demansı: Nedenleri
Plakların neden oluştuğu tam olarak bilinmemektedir. Nadiren - vakaların yaklaşık yüzde birinde - nedenler genetiktir: genetik materyaldeki değişiklikler (mutasyonlar) plak oluşumuna ve hastalığın başlangıcına yol açar. Bu tür mutasyonlar Alzheimer demansını kalıtsal hale getiriyor. Ancak vakaların büyük çoğunluğunda birinin neden Alzheimer hastalığına yakalandığı tam olarak bilinmiyor.
Vasküler demans: Nedenleri
Vasküler demansta beyindeki dolaşım bozuklukları sinir hücrelerinin ölümüne yol açar. Örneğin, bir beyin bölgesinde aynı anda veya farklı zamanlarda meydana gelen birkaç küçük felç (damar tıkanmasına bağlı olarak) sonucu olabilirler ("çoklu enfarktüslü demans"). Bazen hipertansif hastalarda olduğu gibi büyük beyin kanaması nedeniyle vasküler demans da gelişebilir.
Vasküler demansın daha az görülen nedenleri arasında vasküler inflamasyon ve genetik bozukluklar yer alır.
Lewy cisimcikli demans: Nedenleri
Frontotemporal demans: Nedenleri
Frontotemporal demansta, serebrumun frontal ve temporal loblarındaki sinir hücreleri yavaş yavaş ölür. Yine nedeni büyük oranda bilinmiyor. Bazı durumlarda hastalık vakaları genetiktir.
İkincil demans: Nedenleri
Nadir görülen ikincil demanslara diğer hastalıklar veya ilaçlar neden olur. Örneğin alkol bağımlılığı, tiroid bozuklukları, karaciğer hastalığı, enfeksiyonlar (örn. HIV ensefaliti, nöroborreliosis) veya vitamin eksikliği nedeniyle tetiklenebilirler. İlaçlar da demansın olası nedenleri arasındadır.
Demans için risk faktörleri
İleri yaş ve buna bağlı genetik yatkınlık demans riskini artırır. Diğer risk faktörleri arasında yüksek tansiyon, diyabet, kardiyak aritmiler, yüksek kolesterol, depresyon, kranyoserebral hasar, sigara, aşırı alkol tüketimi ve obezite yer alır.
Demans: muayeneler ve teşhis
Yaşlılıkta bazı şeyleri daha sık unutmak mutlaka endişe kaynağı değildir. Ancak unutkanlığınız aylarca sürüyorsa, hatta artıyorsa aile hekiminize başvurmalısınız. Demanstan şüpheleniliyorsa sizi bir uzmana (nöroloji muayenehanesi veya hafıza polikliniği) sevk edebilir.
Tıbbi geçmiş röportajı
Doktor öncelikle belirtilerinizi ve genel sağlığınızı soracaktır. Ayrıca herhangi bir ilaç alıp almadığınızı ve alıyorsanız hangilerini soracaktır. Bunun nedeni, birçok ilacın beyin performansını geçici veya kalıcı olarak kötüleştirebilmesidir. Bu tıbbi öykü görüşmesi sırasında doktor aynı zamanda konuşmaya ne kadar iyi konsantre olabileceğinize de dikkat edecektir.
Çoğu zaman doktor yakın akrabalarıyla da konuşur. Örneğin hastanın eskisinden daha huzursuz veya saldırgan olup olmadığını, geceleri çok aktif olup olmadığını veya duyusal sanrılar olup olmadığını sorar.
Bilişsel demans testleri
Saat testi
Saat testi demansın erken aşamada tespit edilmesine yardımcı olur. Ancak bu amaçla her zaman başka bir testle birleştirilir: Saat testinin sonucu tek başına teşhis için yeterli değildir.
Saat testinin prosedürü oldukça basittir: 1'den 12'ye kadar olan sayıları saat kadranı üzerinde düzenlendikleri için bir daire içine yazmalısınız. Ayrıca akrep ve yelkovanı belli bir zaman ortaya çıkacak şekilde (örneğin sabah 11:10) çizmelisiniz.
Değerlendirme sırasında doktor örneğin rakamların ve ellerin doğru çizilip çizilmediğini ve rakamların açıkça okunup okunmadığını kontrol eder. Hatalardan ve sapmalardan demansın mevcut olabileceği sonucuna varabilir. Örneğin, demansı yeni başlayan kişiler sıklıkla yelkovanı yanlış yerleştirirken, akrebi doğru yerleştirir.
Bu test prosedürü hakkında daha fazla bilgiyi İzleme testi makalesinde okuyabilirsiniz.
mmst
Testin sonunda alınan tüm puanlar toplanır. Demansın ciddiyeti sonuca göre tahmin edilir. Demansın açık ara en yaygın türü olan Alzheimer ile ilgili olarak aşağıdaki demans aşamaları arasında bir ayrım yapılır:
- MMST 20 ila 26 puan: hafif Alzheimer demansı
- MMST 10 ila 19 puan: orta/orta düzeyde Alzheimer demansı
- MMST < 10 puan: Şiddetli Alzheimer demansı
“Mini Mental Durum Testi” süreci ve puanlaması hakkında daha fazla bilgi edinmek için MMST makalesine bakın.
DemTect
DemTect kısaltması “Demans Tespiti” anlamına gelir. Yaklaşık on dakikalık test, hafıza gibi çeşitli bilişsel yetenekleri kontrol eder. Size daha sonra tekrarlamanız gereken on terim (köpek, lamba, tabak vb.) okunur. Sıra önemli değil. Test, kaç terimi hatırlayabildiğinizi sayar.
Her görev için puan verilir. Testin sonunda tüm puanları toplarsınız. Genel sonuç, bilişsel performansınızın bozulup bozulmadığını ve ne ölçüde bozulduğunu tahmin etmek için kullanılabilir.
Bu test prosedürü hakkında daha fazla bilgiyi DemTect makalesinde bulabilirsiniz
Fiziksel Muayene
Şüphelenilen demans semptomlarının nedeni olan diğer hastalıkları dışlamak için fizik muayene önemlidir. Ayrıca fiziksel durumunuzun belirlenmesine de yardımcı olur. Örneğin doktor kan basıncınızı ölçer, kas reflekslerinizi ve göz bebeklerinizin ışığa nasıl tepki verdiğini kontrol eder.
Laboratuvar testleri
Bazı durumlarda, örneğin demans hastası oldukça gençse veya semptomlar çok hızlı ilerliyorsa, daha kapsamlı laboratuvar testleri gerekebilir. Daha sonra doktor örneğin ilaç taraması, idrar testleri ve/veya Lyme hastalığı, frengi ve HIV testi yapılmasını ister.
Tıbbi öykü ve önceki muayeneler, inflamatuar beyin hastalığı şüphesini doğuruyorsa, lomber omurgadan (lomber ponksiyon) beyin omurilik sıvısı (BOS) örneği alınmalı ve laboratuvarda analiz edilmelidir. Bu, Alzheimer hastalığına dair ipuçları sağlayabilir: BOS'taki belirli proteinlerin (amiloid proteini ve tau proteini) konsantrasyonundaki karakteristik değişikliklerin Alzheimer hastalığına işaret etme olasılığı yüksektir.
Görüntüleme yöntemleri
Bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI, aynı zamanda manyetik rezonans görüntüleme olarak da bilinir) kullanılan başlıca yöntemlerdir. Ancak bazen başka tetkikler de yapılır. Bunlar, örneğin vasküler demanstan şüpheleniliyorsa boyun damarlarının ultrason muayenesini içerir. Belirsiz Lewy cisimcikli demans vakalarında nükleer tıp muayenesi faydalı olabilir (pozitron emisyon tomografisi = PET, tek foton emisyonlu bilgisayarlı tomografi = SPECT).
Genetik muayene
Demansın kalıtsal olduğuna dair şüphe varsa hastaya genetik danışmanlık ve test önerilmelidir. Genetik test sonucunun tedaviye hiçbir etkisi yoktur. Ancak bazı hastalar gerçekten hastalığa neden olan bir gen taşıyıp taşımadıklarını tam olarak bilmek isterler.
Demans: Tedavi
Demans tedavisi ilaç tedavisi ve ilaç dışı önlemlerden oluşur. Her hasta için kişiye özel bir tedavi planı oluşturulur. Özellikle ilaç dışı önlemleri seçerken hastanın kişiliği ve istekleri dikkate alınmalıdır. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa başarılı tedavi şansı o kadar artar.
Demans ilaçları (antidemans ilaçları)
Antidemans ilaçları olarak adlandırılan ilaçlar, demans tedavisinde kullanılan başlıca ilaçlardır. Beyindeki çeşitli haberci maddeleri etkilerler. Bu sayede hastaların zihinsel kapasitelerini koruyabilirler. Ancak antidemans ilaçları genellikle yalnızca sınırlı bir süre için çalışır.
Antidemans ilaçları öncelikle Alzheimer hastalığının tedavisinde test edilmiştir. Onaylanan temsilciler asetilkolinesteraz inhibitörleri ve glutamat antagonisti (NMDA antagonisti) memantindir.
Asetilkolinesteraz inhibitörleri aynı zamanda Lewy cisimcikli demans ve karışık formlar gibi hastalığın diğer formları için de sıklıkla kullanılır.
Glutamat antagonisti memantin, beyindeki sinir habercisi glutamat için kenetlenme bölgelerini bloke eder. Örneğin uzun vadede sinir hücrelerini tahrip eden Alzheimer hastalığında glutamat konsantrasyonu artabiliyor. Memantinler (nöro koruma) bu geri dönüşü olmayan sinir hasarına karşı koruma sağlar. Alzheimer hastalığının orta ve geç evrelerinde kullanılırlar.
Şifalı bitki Ginkgo biloba'ya dayalı preparatlar da demans için sıklıkla tavsiye edilir. Daha zayıf bir etkiye sahip oldukları kabul edilir, ancak takviye olarak kullanılabilirler.
Demans için diğer ilaçlar
İnsanlar demans hastası olduklarını öğrendiklerinde genellikle depresif bir ruh hali geliştirirler. Beyin hücrelerinin ölümü de depresyondan sorumlu olabilir. Bu gibi durumlarda doktor antidepresan reçete edebilir. Ruh halini yükselten ve dürtüyü artıran bir etkiye sahiptirler.
Damarsal demansta risk faktörlerinin ve daha fazla damar hasarına yol açabilecek altta yatan hastalıkların tedavi edilmesi gerekir. Bu, örneğin, yüksek kan basıncı için antihipertansiflerin ve yüksek kan lipit seviyeleri (yüksek kolesterol gibi) için lipit düşürücü ajanların uygulanmasını içerir.
Davranışçı terapi
Demans tanısı birçok insanda belirsizliği, kaygıyı, depresyonu veya saldırganlığı tetikler. Bir psikolog veya psikoterapist, davranış terapisinin bir parçası olarak etkilenenlerin hastalıklarıyla daha iyi başa çıkmalarına yardımcı olabilir. Bu nedenle davranış terapisi özellikle demansın erken evrelerindeki hastalar için uygundur.
Bilişsel eğitim
Otobiyografik çalışma
Demansın erken ve orta evrelerinde otobiyografik çalışma yararlı olabilir: Konuşmalarda (bireysel veya grup terapisi), hasta geçmiş olumlu deneyimlerini hatırlamak ve anlatmak için fotoğrafları, kitapları ve kişisel nesneleri kullanmalıdır. Bu otobiyografik çalışma, demans hastasının geçmiş yaşamına dair anılarını canlı tutuyor ve hastanın kimlik duygusunu güçlendiriyor.
Gerçeklik yönelimi
Gerçeklik yöneliminde hastalar kendilerini mekansal ve zamansal olarak yönlendirmek ve insanları ve durumları daha iyi sınıflandırmak için eğitilirler. Zaman yönelimi saatler, takvimler ve mevsim resimleriyle desteklenebilir. Hastaların mekansal olarak (örneğin evlerinde) yollarını bulmalarına yardımcı olmak için çeşitli oturma odaları (banyo, mutfak, yatak odası vb.) farklı renklerle işaretlenebilir.
Müzik terapisi
Demansta müzik terapisinin amacı, müziğin olumlu anılar ve duygular uyandırabileceği gerçeğine dayanmaktadır. Demansın erken evrelerinde hastalar bireysel olarak veya birlikte bir enstrüman çalabilir (davul, üçgen, glockenspiel vb.) veya şarkı söyleyebilirler. İlerlemiş demansta en azından tanıdık melodileri dinlemek hastayı sakinleştirebilir veya acısını hafifletebilir.
İş terapisi
Demansın erken ve orta evrelerindeki hastaların alışveriş yapmak, yemek pişirmek veya gazete okumak gibi günlük aktiviteleri mümkün olduğu kadar uzun süre yönetmelerine yardımcı olmak için, bu aktiviteleri bir terapistle düzenli olarak uygulamalıdırlar.
Hastalığın orta ve şiddetli evrelerinde dans, masaj ve dokunma uyaranları fiziksel aktiviteyi teşvik edebilir. Bu hastalara keyif verebilir ve kendilerini iyi hissetmelerini sağlayabilir.
Ortam terapisi
Bakım planlaması: demans
Demans hastaları er ya da geç giyinme, çamaşır yıkama, alışveriş yapma, yemek pişirme ve yemek yeme gibi günlük işlerde yardıma ihtiyaç duyacaktır. Bu nedenle hastalar ve yakınları konuyu olabildiğince erken ele almalı ve gelecekteki bakımı planlamaya özen göstermelidir.
Açıklığa kavuşturulması gereken önemli sorular şunlardır: Demans hastası kendi evinde kalabilir mi ve ister mi? Günlük yaşamında hangi yardıma ihtiyacı var? Bu yardımı kim sağlayabilir? Hangi ayakta tedavi hizmetleri mevcuttur? Evde bakım mümkün değilse hangi alternatifler mevcut?
Ailede bakım, ayakta tedavi gören bakıcılar ve bakım evleri gibi konularla ilgili önemli her şeyi Bakım Planlaması: Demans makalesinde okuyabilirsiniz.
Demansla baş etmek
Demansla baş etmek her şeyden önce hem hastanın kendisinden hem de akrabalarından ve bakıcılarından sabır ve anlayış gerektirir. Ayrıca zihinsel gerilemeyi yavaşlatmak için pek çok şey yapılabilir. Bu, örneğin bulmaca okuyarak veya çözerek mevcut bilişsel yetenekleri düzenli olarak kullanmayı içerir. Örgü örmek, dans etmek veya model uçak yapmak gibi diğer hobiler de gerekirse gerekli ayarlamalarla (daha kolay örgü modelleri veya daha basit danslar gibi) devam ettirilmelidir.
Son olarak demans hastaları da dengeli bir beslenmeden, düzenli egzersizden ve yapılandırılmış bir günlük rutinden faydalanır.
Demansla başa çıkma makalesinde demansla ilgili günlük yaşam için daha fazla ipucu okuyun.
Demans konusunda yardım
Kendi evini makul bir şekilde yaşlı bir kişi veya demans hastası için dönüştürmek isteyen herkes Bundesarbeitsgemeinschaft Wohnungsanpassung e.V.'ye başvurabilir. ipuçları ve bilgi için. Bir huzurevine veya huzurevine taşınmanız gerekiyorsa Heimverzeichnis.de uygun bir kurum bulma konusunda yardım sunmaktadır.
Demans hastaları ve yakınları için bu ve diğer iletişim noktaları hakkında daha fazla bilgiyi Demans konusunda yardım makalesinde bulabilirsiniz.
Demans: hastalığın seyri ve prognoz
Demansın herhangi bir türünde uzun vadede zihinsel kapasite kaybolur. Hastanın kişiliği de geri dönülemez biçimde etkilenir.
Ancak bireysel vakalarda demansın seyri hastadan hastaya büyük ölçüde değişebilir. Her şeyden önce hastalığın türüne bağlıdır. Örneğin, vasküler demans sıklıkla aniden ortaya çıkar ve ataklar halinde kötüleşir. Ancak çoğu durumda demans sinsice başlar ve yavaş ilerler.
Demans hastalarının davranışları da büyük farklılıklar göstermektedir. Bazı hastalar giderek daha saldırgan hale gelirken, diğerleri arkadaş canlısı ve sakin kalıyor. Bazı hastalar uzun süre fiziksel olarak formda kalır, bazıları ise yatalak hale gelir.
Genel olarak demansın seyri kişiden kişiye büyük ölçüde değişebilir. Tahmin etmek de zordur.
Demans seyrini etkilemek
Demans tedavi edilemez. Ancak demans hastalarının yaşam kalitesi aktivasyon, meslek ve insan ilgisiyle önemli ölçüde artırılabilir. Ayrıca doğru tedavi (ilaç tedavisi ve ilaç dışı önlemler) demansın seyrini geçici olarak durdurmaya veya en azından yavaşlatmaya yardımcı olabilir.
Demans: Önleme
Birçok faktör demans benzeri bir hastalığın lehinedir. Bu risk faktörlerinden kaçınmak veya en azından azaltmak mümkünse, bu demansın önlenmesine yardımcı olur.
Beyin ve vücudun geri kalanı her yaşta düzenli egzersizden faydalanır. Fiziksel aktivite beyindeki kan akışını ve metabolizmayı uyarır. Sonuç olarak sinir hücreleri daha aktiftir ve daha iyi ağ oluşturur. Günlük yaşamda spor ve egzersiz aynı zamanda kan basıncını ve kolesterol düzeylerini düşürür ve obeziteyi, diyabeti, kalp krizlerini, felçleri ve depresyonu önler. Ayrıca düzenli egzersiz kan damarlarını sağlıklı tutarak damar demansına karşı koruma sağlar. Ancak fiziksel aktivasyon sadece önleme amaçlı değildir; demans hastaları da bundan faydalanır.
Beyin eğitimi” de öneriliyor: Tıpkı kaslar gibi beyne de düzenli olarak meydan okunmalı. Örneğin kültürel aktiviteler, matematik bulmacaları veya yaratıcı hobiler buna uygundur. İşyerinde ve boş zamanlarında bu tür zihinsel aktivite demans riskini azaltabilir.
