Silikozis: Nedenleri, Belirtileri, Önlenmesi

Pnömokonyoz: Açıklama

Doktorlar pnömokonyozu (Yunanca pneuma = hava, conis = toz) pnömokonyoz olarak adlandırır. Pnömokonyoz, akciğer dokusunun solunan inorganik (mineral veya metalik) toz nedeniyle patolojik olarak değişmesi durumunda ortaya çıkar. Akciğerlerin bağ dokusu yaralanır ve sertleşirse uzmanlar fibrozdan söz eder.

Pek çok meslek grubu zararlı toza maruz kalmaktadır. Bu nedenle toz akciğeri en yaygın meslek hastalıklarından biridir. Teneffüs edilen tozun türüne göre tehlikesi açısından farklılık gösteren iyi huylu ve kötü huylu toz akciğer hastalıkları arasında ayrım yapılır.

İyi huylu toz akciğeri

Bazı tozlar yalnızca akciğer dokusunda birikebilir ancak başlangıçta bir iltihabi reaksiyonu tetiklemez. Kötü huylu tozların aksine, iyi huylu pnömokonyozun akciğer fonksiyonu yalnızca bireysel vakalarda zamanla kötüleşir.

İyi huylu tozlar	Toz akciğer hastalığı
Kurum, grafit, kömür tozu	antrakoz
Demir tozu	Siderosis, kaynakçı pnömokonyozu
Baryum tozu	baritoz
Kalay tozu	Stanoz
Kaolin (porselen üretimi için beyaz kil)	Silikatoz (alüminooz)
Antimon (örneğin kurşun alaşımları için mineral)	antimonoz
Talk (sulu magnezyum silikat, örneğin sabuntaşının ana bileşeni olarak)	talk pudrası

Malign pnömokonyoz

Kötü huylu tozlar sıklıkla tehlikeli akciğer değişikliklerine yol açar. Akciğer dokusu giderek daha fazla yaralanır ve bu da oksijen alımını önemli ölçüde kısıtlayabilir. Hastalık ilerledikçe akciğer dokusu fibrozise bağlı olarak sertleşir.

Kötü huylu tozlar	Toz akciğer hastalığı
Kuvars tozu (kristobalit, tridimit)
asbest
berilyum	berylliosis
Sert metaller (tungsten, titanyum, krom, molibden)	Sert metal pnömokonyozu
Karışık diş tıkacı tozu	Diş teknisyeni pnömokonyoz
Alüminyum	alüminoz

Tozlanma (inorganik tozların neden olduğu), organik maddelerin (kuş pisliği, tahıl küfü gibi) neden olduğu akciğer hastalıklarıyla tezat oluşturur. Bunlar eksojen alerjik alveolit terimi kapsamına girer. Bu, solunan hayvan proteinlerine veya mantar sporlarına karşı alerjik reaksiyonun bir sonucu olarak alveollerin iltihaplanmasıdır. Çiftçiler (çiftçi akciğeri) veya kuş yetiştiricileri (kuş çiftçisinin akciğeri) genellikle etkilenir.

Toz akciğeri: frekans

Silikoz

Silikozis, akciğerlerin en sık görülen mesleki hastalıklarından biridir ve esas olarak madencilerde bulunur. Pnömokonyozun bu formunun gelişimi, seyri, tedavisi ve prognozu hakkında bilmeniz gereken her şeyi Silikozis makalesinde okuyabilirsiniz!

asbestoz

Pnömokonyozun iyi bilinen bir diğer türü, akciğerlere zarar veren ve kanserojen etkileri keşfedilene kadar yanmaz yalıtım malzemeleri, cephe kaplamaları ve yanmaz koruyucu giysiler için geniş çapta kullanılan asbest liflerinin solunmasından kaynaklanmaktadır. Asbestoz hakkında daha fazlasını okuyun!

Toz akciğeri: belirtiler

Toz akciğerinin belirtileri büyük ölçüde değişebilir. Özellikle akciğerlerde iyi huylu toz biriktiğinde hastalarda genellikle hiçbir belirti görülmez. Ancak yıllar sonra fiziksel efor sırasında öksürük ve nefes darlığı ortaya çıkar. Toksik maddelerin solunması sonucu akciğer dokusu değiştiyse, pnömokonyoz belirtileri inflamasyonun veya fibrozun derecesine bağlıdır. Yaygın semptomlar:

bronşit
Yıllarca sürebilen kuru öksürük
Zayıflık ve kilo kaybı
zatürree
nefes darlığı

Toz akciğeri: nedenleri ve risk faktörleri

Etkilenenler genellikle işyerinde yıllarca zararlı tozlara maruz kalıyor. Toz akciğeri riskini artıran önemli faaliyetler veya meslek alanları örneğin

toz	Riskli faaliyetler veya meslekler
Kurum, grafit, kömür tozu	Madencilik (özellikle taşkömürü), sanayi kentlerinde yaşayanlar kırsal kesimde yaşayanlara göre daha fazla risk altındadır
Demir tozu	Kaynak işi
Baryum sülfat tozu	Barit ekstraksiyonu (bozunur mineral), derin sondaj teknolojisi (sondaj sıvısı olarak baryum), otomotiv endüstrisinde plastik ve yalıtım matlarında ve ağır betonun bir bileşeni olarak kullanım
Kalay tozu	özellikle cam endüstrisinde
kaolin	Beyaz kilin çıkarılması, porselen üretimi
Antimon	Madencilik (antimon çıkarımı, cevher madenleri); kablo yalıtımı, inşaat malzemeleri (örn. folyolar), elektrikli aletler, yanmaz tekstil ürünleri ve plastik üretimi; boyalar için alev geciktiriciler
Talk (sulu magnezyum silikat, örneğin sabuntaşının ana bileşeni olarak)	Lastik endüstrisi
Kuvars tozu (kristobalit, tridimit)	Çakıl ve kum endüstrisi, kumlama, çimento üretimi, cevher ve kömür madenciliği
Asbest	Yalıtım malzemesinin, asbestli çimentonun, refrakter malzemenin işlenmesi; plastik takviye; inşaat işi
Berilyum
Sert metaller (tungsten, titanyum, krom, molibden)	esas olarak taşlama, sinterleme, döküm gibi sert metal işleri (örn. alet imalatı)
Diş kesici tozu	diş teknolojisi
alüminyum	Makine mühendisliği, ambalaj sektörü, inşaat sektörü; tren, otomobil, uçak yapımı; gazbeton üretimi, boya ve vernik endüstrisi; roketler ve patlayıcılar; özellikle alüminyum kaynak işleri ve alüminyum tozu üretimi sırasındaki tehlikeler

Toz akciğerinin gelişiminde belirleyici faktörler şunlardır:

toza maruz kalma süresi
solunan toz miktarı
toz parçacıklarının boyutu: Daha büyük toz parçacıkları nazofarinkste tutulur. Bunun tersine, çapı 2.5 mikrometreden küçük olan parçacıklar alveollere nüfuz edebilir ve burada birikebilir.

Toz akciğeri: muayeneler ve tanı

Akciğer hastalıklarından sorumlu doktor göğüs hastalıkları uzmanı veya işyeri hekimidir. Doktor, tıbbi geçmişinizi (anamnezinizi) oluşturmak için öncelikle size iş yeriniz ve belirtileriniz hakkında birkaç soru soracaktır. Olası sorular şunları içerir:

Belirtileriniz (örn. öksürük, nefes darlığı) ne kadar süredir var?
Öksürürken balgam çıkıyor mu?
Nefes almakta zorluk mu çekiyorsunuz?
Alışılmadık derecede yorgun ve bitkin mi hissediyorsunuz?
Kilo mu verdin sen?
Şu anki işinizden önce hangi mesleğiniz vardı?
Sık sık toz mu soluyorsunuz?
İşyerinizde koruyucu maske veya gözlük takmak gibi özel koruyucu önlemler var mı ve bunlara uyuyor musunuz?
İşyerinizde partikül madde ölçümleri yapıldı mı?

Fizik muayene ve röntgen

Doktorla görüşmenin ardından genel bir fizik muayene yapılır. Akciğerleri dinlemek ve onlara dokunmak (oskültasyon ve perküsyon) bunun önemli bir parçasıdır.

Daha sonra akciğerlerinizin röntgeni çekilir (göğüs röntgeni): Akciğerlerin iltihaplı bölgeleri, sıvı birikiminin artması nedeniyle röntgende beyazımsı alanlar olarak görünür. Ağır vakalarda akciğerlerde özellikle büyük miktarda sıvı birikir. Doktorlar buna toksik akciğer ödemi diyor.

Pulmoner fonksiyon testi

Kan gazı analizi ve spiroergometri

Konjestif akciğer hastalığının oksijen kaynağınız üzerindeki etkilerini öğrenmek için doktorlar kan gazı analizi için kan örneği alacaklardır. Bu, kanınızdaki oksijen ve karbondioksit seviyelerinin ölçülmesini içerir. Şiddetli pnömokonyoz durumunda, hastalıklı akciğerlerde iki gazın değişimi ancak sınırlı ölçüde mümkün olduğundan oksijen azalır ve karbondioksit artar.

Hastalığın başlangıcındaki gaz alışverişi bozuklukları esas olarak fiziksel efor sırasında farkedildiğinden, kan gazı değerlerini belirlemek için spiroergometri (bisiklet ergometresi üzerinde) de yapılır; bu, kardiyo-kardiyak değerlendirme için uzman görüşleri için de kullanılan çok bilgilendirici bir incelemedir. pulmoner performans.

Bilgisayarlı tomografi

Bilgisayarlı tomografi (BT), akciğerlerin röntgen muayenesinden daha ayrıntılı görüntülerini sağlar. Bununla birlikte, hastanın daha fazla radyasyona maruz kalmasıyla ilişkilidir ve bu nedenle genellikle yalnızca özel durumlarda kullanılır - örneğin akciğer kanserinden şüphelenilen durumlarda (akciğer kuvars tozunun olası sonucu).

Akciğer biyopsisi

Doku örneği akciğerlerden çeşitli yollarla, örneğin akciğer endoskopisinin (bronkoskopi) bir parçası olarak alınabilir. Numune daha sonra laboratuvarda daha yakından incelenir. Böylece meslek/işyeri ile pnömokonyoz arasında şüpheye yer bırakmayacak bir bağlantı kurulabilmektedir.

Bronkoalveolar lavaj

Bronkoskopinin bir parçası olarak, akciğer biyopsisi ile birlikte bronkoalveolar lavaj ("akciğer lavajı") da yapılabilir. Bu amaçla akciğerlere yerleştirilen bronkoskop (ucunda ışık kaynağı ve kamera bulunan tüp şeklinde bir alet) aracılığıyla bronşlara salin solüsyonu damlatılır. Bu, hücrelerin ve solunan yabancı maddelerin (asbest lifleri gibi) uzaklaştırılmasına olanak tanır. Daha sonra durulama solüsyonu (hücreler ve yabancı maddelerle birlikte) bronkoskop aracılığıyla aspire edilir ve detaylı olarak incelenir.

Bu prosedür örneğin asbestoz teşhisini doğrulamak için kullanılabilir. Ayrıca bronkoalveoler lavaj ve spiroergometri uzman görüşleri için uygundur.

Toz akciğeri: tedavi

Pnömokonyozlu bazı hastalara, bronşlardaki kas gerginliğini azaltarak hava yollarını genişleten, bronkodilatörler adı verilen ilaçlar reçete edilir. Bu, hastaların nefes almasını kolaylaştırabilir.

Çok ciddi vakalarda hasta ayrı bir oksijen kaynağına (oksijen tüpleri) bağımlı hale gelir. Yeni bir akciğere (akciğer nakli) ihtiyaç duyabilirler.

İnflamatuar pnömokonyoz veya pulmoner fibrozis için glukokortikoidlerin (“kortizon”) veya immünosupresanların uygulanmasının etkisiz olduğu kanıtlanmıştır.

Pnömokonyoz: hastalığın ilerlemesi ve prognozu

Hastanın artık tehlikeli tozu solumaması halinde toz akciğer hastalıklarının çoğunun ilerlemesi önlenebilir. Etkilenenlerin kendilerini yoğun toz maruziyetinden yeterince korumaları koşuluyla, iltihaplar genellikle birkaç hafta içinde iyileşir. Ancak akciğer dokusunda halihazırda oluşmuş herhangi bir yara izi geri döndürülemez.

Hasta yıllarca kirletici maddelere maruz kalmaya devam ederse hastalık kötüleşebilir ve ciddi pulmoner fibrozise yol açabilir. Ayrıca bazı tozlar (kuvars tozu gibi) kansere yol açabilmektedir.

Meslek hastalığı pnömokonyoz

Toz akciğeri: önleme

Pnömokonyoz gelişimini önlemek veya mevcut bir pnömokonyozun ilerlemesini durdurmak için aşağıdaki ipuçlarını izlemelisiniz:

Tozu solumaktan kaçının.
İşyerinde sağlık ve güvenlik önlemlerine uyun.
İşvereninizin özel giysiler, solunum maskeleri, güvenlik gözlükleri veya havalandırma ve ekstraksiyon ekipmanı gibi yasal olarak öngörülen koruyucu önlemleri sağladığından emin olun.
İş sağlığı kontrollerine katılın.
Koruyucu tıbbi kontrollerden yararlanın.
Sigarayı bırakın (sigara içmek ayrıca akciğerlere ciddi şekilde zarar verebilir ve kanser riskini daha da artırabilir).

Belirtileriniz varsa zamanında aile doktorunuza, şirket doktorunuza veya akciğer uzmanına görünün. Toz akciğerinin erken bir aşamada tespit edilmesi durumunda, kendinizi daha fazla maruziyetten korumak için uygun önlemleri alma (iş yerinizi uyarlama veya değiştirme, vb.) fırsatına sahip olursunuz. Bu, toz akciğer hastalığının (akciğer kanseri gibi) ciddi sonuçlarını önleyebilir veya en azından geciktirebilir.