Kuduz aşısı insanlar için faydalı mıdır?
Kuduz aşısı genel olarak önerilen aşılardan biri değildir. Belirli koşullar altında kuduz aşısı insanlar için yararlı, hatta hayat kurtarıcıdır. Kuduza karşı temel olarak iki tür aşı vardır. Aktif bağışıklama hastalığa karşı koruyucu koruma sağlamayı amaçlarken, pasif kuduz aşısı ise olası bir enfeksiyon sonrasında ölümcül hastalığın ortaya çıkmasını engellemeyi amaçlamaktadır.
Kuduz aşısının yan etkileri nelerdir?
Kuduz aşısı normalde iyi tolere edilir. Ancak diğer aşılarda olduğu gibi kuduz aşısından sonra da yan etkiler görülmesi mümkündür. Bunlar arasında enjeksiyon bölgesinde hafif reaksiyonlar (kızarıklık, ağrı gibi) ve yorgunluk, baş ağrısı, mide-bağırsak şikayetleri veya vücut ısısında artış gibi hafif genel reaksiyonlar yer alır. Alerjik şok, kuduz aşısından sonra nadir görülen bir yan etkidir.
Kuduz aşısı türleri
Kuduza Lyssa virüsü enfeksiyonu neden olur. Patojen genellikle enfekte bir hayvanın (köpek, tilki, vampir yarasa ve diğerleri) ısırması yoluyla insanlara bulaşır. Hastalık ortaya çıktığında neredeyse her zaman ölümcül olur.
Önleyici kuduz aşısı: Ne sıklıkla aşılanmalıyım?
Bu ülkede profesyonel veya başka nedenlerle yarasalarla yakın temasta bulunan kişilere kuduza karşı aşı profilaksisi önerilmektedir. Kuduz virüsleriyle çalışan laboratuvar personeli de önleyici tedbir olarak aşılanmalıdır. Aynı durum kuduz hastalığının yaygın olduğu ülkelere seyahat eden kişiler için de geçerlidir.
Koruyucu (profilaktik) kuduz aşısı, zayıflatılmış kuduz patojenlerini içerir. Vücudun patojene karşı spesifik antikorlar oluşturmasına neden olur ve böylece güvenilir bir kendini koruma sağlar. Bu, toplam üç doz aşı gerektirir; ikinci doz birinciden yedi gün sonra, üçüncü doz ise birinciden 21 ila 28 gün sonra yapılır. Diğer aşılar için zaman aralıklarına uyulmasına gerek yoktur.
İyi bir aşı koruması, son enjeksiyondan yaklaşık 14 gün sonra sağlanır. Çok güvenilirdir. Kalıcı olarak kuduz riskine maruz kalan kişilerin temel aşıdan bir yıl sonra tekrar aşı yaptırmaları gerekir. Kullanılan aşıya bağlı olarak bunu her iki ila beş yılda bir tekrarlama takip eder.
Özellikle enfeksiyon riski yüksek olan kişiler için (laboratuvar personeli veya bağışıklık yetersizliği olan aşılanmış kişiler gibi), aşının başarısı bir antikor testi aracılığıyla kontrol edilebilir.
Sonraki kuduz aşısı
Kuduz olduğundan şüphelenilen bir hayvan tarafından ısırıldıktan sonra yapılacak ilk şey, yaranın derhal iyice durulanıp dezenfekte edilmesidir. Bu sayede patojenlerin bir kısmı zararsız hale getirilebilir. Daha sonra mümkün olan en kısa sürede bir doktora danışılmalıdır.
Sonraki kuduz aşısı pasif bir aşılamadır: Doktor, kuduz virüsüne karşı hazır antikorları (kuduz hiperimmünoglobulin) doğrudan patojenin giriş bölgesine (örneğin ısırık yarasının içindeki ve çevresindeki kaslara) enjekte eder. Kuduz virüsüyle zaman kaybetmeden mücadele ediyorlar. Sonraki kuduz aşısı, aşılama programına bağlı olarak belirli aralıklarla uygulanan dört ila beş aşı dozundan oluşur.
Ayrıca hasta, vücudun kendi antikorlarını üretmesini uyaran yukarıda açıklanan “normal” kuduz aşısını da (aktif immünizasyon) alır.
Kuduz aşısının parasını kim ödüyor?
Sağlık sigortası şirketinin kuduz önleyici aşı masraflarını karşılayıp karşılamadığı ve hangi durumda karşıladığı sağlık sigortası şirketlerine göre farklılık gösterir. Daha sonra aşı yapılması durumunda masraflar normalde yasal sağlık sigortası tarafından karşılanır. Yolcuların yolculuklarına başlamadan önce maliyet kapsamı hakkında bilgi edinmeleri tavsiye edilir.
Kuduz enfeksiyonundan kaçının
Çocuklarınızı kuduz konusuna duyarlı hale getirin. Onlara vahşi hayvanlardan uzak durmaları ve asla ölü hayvanlara dokunmamaları gerektiğini açıklayın. Böyle bir durumda kuduz aşısının mümkün olan en kısa sürede yapılması gerekmektedir.