Biyopsi nedir?
Biyopsi, bir doku örneğinin çıkarılmasıdır. Amaç, alınan numunenin hassas mikroskobik incelemesi yoluyla hücrelerdeki patolojik değişiklikleri keşfetmek ve teşhis etmektir. Bunun için küçük bir doku parçası (bir santimetreden az) yeterlidir. Çıkarılan doku parçasına biyopsi veya biyopsi örneği denir.
Biyopsi, şüpheli bir tanıyı doğrulamak için kullanılır; örneğin, doktor kan değerlerine veya bir görüntüleme prosedürüne (ultrason, röntgen, bilgisayarlı tomografi gibi) dayanarak belirli bir hastalıktan şüpheleniyorsa.
Minimal invaziv veya cerrahi
Minimal invaziv prosedürler sıklıkla biyopsi için kullanılır;
- İnce iğne biyopsisi (ince iğne girişi, ince iğne aspirasyonu)
- Punch biyopsisi (punch biyopsisi)
Stereotaktik biyopsi, esas olarak beyinden doku örnekleri elde etmek için kullanılan özel bir biyopsi türüdür. Bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya pozitron emisyon tomografisi gibi görüntüleme teknikleri kullanılarak bilgisayar tarafından milimetrik hassasiyetle hesaplanan bir yerden, kafatasındaki küçük bir matkap deliği yoluyla doku (örneğin bir beyin tümöründen) çıkarılır. EVCİL HAYVAN).
Cerrahi biyopsi prosedürleri ise, doktorun doku değişikliğinin bir kısmını çıkardığı insizyonel biyopsi ve şüpheli alanın tamamının kesildiği eksizyonel biyopsidir.
İnce iğne biyopsisi ve punch biyopsisi
Punch biyopsisi, ince iğne aspirasyonuyla aynı prensibi izler. Ancak doktor daha kaba, içi boş bir iğne (çapı bir milimetreden fazla) ve bir delme cihazı kullanır. Örneğin meme veya prostat kanserinden şüpheleniliyorsa punch biyopsisi kullanılır. Doku çıkarılırken komşu doku yapılarına mümkün olduğunca zarar vermemek için iğnenin konumu görüntüleme teknikleri (örn. bilgisayarlı tomografi) kullanılarak kontrol edilir.
Vakum biyopsisi (vakum aspirasyon biyopsisi)
Bu yöntemle yalnızca çok küçük bir biyopsi örneği alınabildiğinden, doktor sıklıkla dört ila beş doku silindirini keser. Biyopsi işleminin tamamı yaklaşık on dakika sürer ve sıklıkla lokal anestezi veya kısa anestezi altında yapılır.
Biyopsi ne zaman yapılır?
Biyopsiler, doktorun bir organın hastalık durumu hakkında güvenilir bir teşhis koymasını sağlar. Aşağıdaki gibi kanser şüphesi durumlarında doku örneği almak özellikle önemlidir:
- Rahim ağzı kanseri
- akciğer kanseri
- kolon kanseri
- cilt kanseri
- Karaciğer ve safra yolları kanseri
- Prostat kanseri
- Meme kanseri
Kanser öncesi lezyonlar biyopsi ile de tespit edilebilir. İnflamatuar hastalıklar başka bir uygulama alanıdır. Bunlar şunları içerir:
- Vaskülit (kan damarlarının iltihabı)
- Böbrek korpüsküllerinin iltihabı (glomerülonefrit) – bir tür böbrek iltihabı
- Otoimmün hastalıklar
Biyopsi sırasında ne yapılır?
Prosedürler hangi organa biyopsi yapılacağına bağlı olarak farklılık gösterir:
Prostat biyopsisi
Prostattan doku örneğinin nasıl alındığını ve işlemin ne zaman gerekli olduğunu Prostat biyopsisi yazısında okuyabilirsiniz.
Meme biyopsisi
Meme biyopsilerinde hangi örnekleme tekniklerinin rol oynadığını ve bunların ne zaman kullanıldığını öğrenmek için Biyopsi: Meme makalesini okuyun.
Karaciğer biyopsisi
Doktorların karaciğerden nasıl doku örneği aldığını ve bunların hangi hastalıklara tanı koymak için kullanılabileceğini Karaciğer biyopsisi makalesinde okuyabilirsiniz.
Böbrek biyopsisi
Sürekli ultrason rehberliği altında, doktor şimdi delme iğnesini doku içinden böbreğe sokuyor ve delme iğnesini geri çekerken alabileceği bir silindirik dokuyu organdan dışarı çıkarıyor. Son olarak delinme kanalı steril bir sıva ile kaplanır; dikiş genellikle gerekli değildir.
Akciğer biyopsisi
Doktor bazen göğsü açarak (torakotomi) cerrahi bir prosedürle doğrudan akciğer dokusunun bir örneğini alır.
Akciğer kanserinden şüpheleniliyorsa, bronkoskop yoluyla akciğerler tuzlu su çözeltisiyle yıkanabilir. Bu, yüzeysel tümör hücrelerini çözer ve bunlar daha sonra sıvıyla aspire edilir. Bu işleme bronş lavajı denir.
Akciğerin şüpheli bölgesine bronkoskopla ulaşılamıyorsa, doktor ince iğne biyopsisinin bir parçası olarak doku örneğini alır: Doktor, akciğere biyopsi yapılacak cilt alanını tanımlar. Daha sonra bu noktada deriye ince bir biyopsi iğnesi batırır ve onu ultrason rehberliğinde akciğerin istenilen bölgesine dikkatlice yönlendirir. Orada bir miktar doku aspire ediyor ve ardından iğneyi tekrar çekiyor.
Kemik biyopsisi
Söz konusu kemiğin üzerindeki derinin lokal anestezisinden sonra, doktor deride küçük bir kesi yapar ve içi boş bir iğneyi basınçla kemiğe sokar. Bu, iğnenin içinde kalan ve onunla birlikte dışarı çekilen kemik silindirini delerek dışarı çıkarır. Kanama durdurulduktan sonra yara steril bir yara bandı veya dikişle kapatılır.
Sentinel lenf bezi biyopsisi (nöbetçi lenf bezi biyopsisi)
Çıkarılan lenf düğümleri laboratuvarda incelenir. Eğer kanser hücresi bulunamazsa, tümörün henüz yayılmamış olması ve daha nazik bir şekilde çıkarılabilmesi ihtimali yüksektir. Ancak çıkarılan sentinel lenf düğümleri kanser hücreleri içeriyorsa tümör drenaj bölgesindeki tüm lenf düğümlerinin çıkarılması gerekir.
Beynin stereotaktik biyopsisi
Rahim ve rahim ağzı biyopsisi
Kolposkopide yüzeyin belirgin biçimde değiştiği görülürse rahim ağzından biyopsi alınması gerekir. İşlem için hastaya lokal anestezi yapılır. Doktor daha sonra vajinadan rahim ağzına kadar küçük bir forseps sokar ve küçük bir doku parçasını çıkarır. Bu daha sonra mikroskop altında incelenir.
Rahim biyopsisi de aynı prensibe göre yapılır.
Plasental biyopsi
Plasental biyopsi, gebeliğin 15. haftasından itibaren plasentadan doku alınmasıdır; bundan öncesine koryon villus biyopsisi denir.
Plasenta biyopsisi genellikle sadece birkaç dakika sürer ve genellikle lokal anestezi olmadan yapılabilir.
Biyopsi değerlendirmesi
Doku çıkarıldıktan sonra örnek bir patolog tarafından laboratuvarda incelenir. Ancak öncelikle biyopsi örneği bozunma süreçlerini önlemek için ön işleme tabi tutulur. Bunun için öncelikle alkol banyolarında doku numunesinden su uzaklaştırılır. Daha sonra gazyağı içerisine dökülür, çok ince dilimler halinde kesilir ve boyanır. Bu, bireysel yapıları vurgular ve bunların mikroskop altında analiz edilmesine olanak tanır.
Patolog biyopsiyi incelerken şu noktalara dikkat eder:
- Doku örneğinde tümör hücrelerinin varlığı
- Onur derecesi (bir tümörün iyi huylu veya kötü huylu olması)
- Tümör tipi
- Tümörün olgunluğu (derecelendirme)
Biyopsi riskleri nelerdir?
Biyopsi riskleri çıkarma işlemine bağlı olarak değişir. Doku çıkarmanın genel riskleri şunlardır:
- Numune alınan bölgede kanama ve morarma
- Örnekleme alanının mikrop kolonizasyonu ve enfeksiyonu
- Yara iyileşme bozuklukları
- Tümör hücrelerinin yayılması ve çıkarma kanalında metastaz oluşması (nadir)
- Komşu doku yapılarının yaralanması (organlar, sinirler gibi)
Biyopsi iğnesinin ultrason rehberliğinde yerleştirilmesi, örneğin hastaya önlem olarak antibiyotik verilmesi ve doku alınması sırasında oluşan yaranın uygun şekilde tedavi edilmesi (dikkatli yara hijyeni) ile bu tür riskler azaltılabilir.
Biyopsi sonrasında nelere dikkat etmeliyim?
Biyopsi cerrahi bir prosedürün parçası olarak yapıldıysa, genellikle takip gözlemi için hastanede kalmanız gerekecektir. Hastanede kalış süreniz aynı zamanda biyopsinin türüne de bağlı olacaktır; Doktorunuz sonraki tedaviniz hakkında sizi bilgilendirecektir.
Rutin muayene durumunda, özellikle kanser şüphesinin açıklığa kavuşturulması gerekiyorsa, biyopsinizin sonucunu iki ila üç gün sonra alacaksınız. Ancak özel laboratuvarlarda inceleme yapılması gerekiyorsa bu süre oldukça uzayabilir.